Bodleian Library
Univertiy of Oxford Manuscripts and Archives at Oxford University
  • Home
  • About
  • Help

Help with advanced searching

A Augustinus de Ancona, etc.; B, C Sermons. Germany (in part Erfurt OCart?), 15th century

MS. Hamilton 56

Bodleian Libraries, University of Oxford

Details

This item is described in 1 online catalogue.?

For the main catalogue entry, see: Medieval manuscripts in Oxford libraries

Description

From Medieval manuscripts in Oxford libraries

This is an extract only. For more information, see the catalogue record in Medieval manuscripts in Oxford libraries.

Medieval manuscripts in Oxford libraries contains descriptions of all known Western medieval manuscripts held in the Bodleian Libraries, and of medieval manuscripts in selected Oxford colleges. Learn more.

Title

A Augustinus de Ancona, etc.; B, C Sermons. Germany (in part Erfurt OCart?), 15th century

Shelfmark

MS. Hamilton 56

Place of origin

Germany, perhaps Erfurt, Carthusian abbey of St. Salvator

Germany, perhaps (at least in part) Erfurt, Carthusian abbey

Germany, presumably Erfurt, Carthusians

German

Date

15th century

15th century (middle (?))

14th century, late, or 15th century, first quarter (watermark)

15th century (first half (?))

Language

Latin

German

Contents

MS. Hamilton 56 – Part A (fols. 1–82)
(front pastedown) Table of contents for the whole volume, late fifteenth century
(fols. 1ra–66rb)
Augustinus de Ancona Tractatus de angelica annuntiatione
Incipit: Missus est angelus Gabriel \a Deo/. Utrum conueniens fuerit angelum ad virginem mitti
(fols. 66r–74(c)v)
2.1. (fols. 66r–69r) Quaestiones on the Assumption of the Virgin
2.2. (fols. 69r–74(c)v) Sermons on the Assumption
(fols. 69r–71ra) Incipit: Astitit regina a dextris tuis […] Pro impetranda gratia dicamus deuote Aue Maria. In hac cantilena dauitica introducitur mundi domina quadriformiter admiranda
Incipit: (fol. 71ra) Misit de excelso Archa eleuata est […] Hec archa est virgo maria, ratione sue clementie(?) et pietatis
Incipit: (fol. 71va) Assumpsit me \spiritus/ […] Hec sunt verba prophete dicta ad commendacionem istius benedicte assumpcionis
Incipit: (fol. 73va) Que est ista que ascendit […] Gloriam istius benedicte virginis, que coronam 12 stellarum splendentem habet
3. (fols. 75r–79v) Alphabetical index to fols. 1–74
4. (fols. 79v–82r) Iohannes Andreae Apparatus ad Clementinas
5.1. (fols. 82r–v) Testamentum XII patriarcharum
MS. Hamilton 56 – Part B (fols. 83–206)
6. (fols. 83r–193r) Sermons: de aduentu Christi siue de natiuitate; in die palmarum; in dedicatione ecclesiae; de corpore Christi; de apostolis Petri et Pauli; de sancto Benedicto; de sancto Bernardo; de visitatione; de electione priorum
Rubric: Sermo aduentus Domini primus. aliter de natiuitate Christi.
Incipit: (fol. 84rb) Vtinam esset nobis arbiter Verba sunt beati iob secundum aliam translacionem, in quibus multum affectuose desiderat aduentum salvatoris
Incipit: (fol. 85ra) Medius vestrum stetit […] Unde secundum beatus augustinus in libro confessionum mediator inter deum et homines oportebat
Incipit: (fol. 86ra) Mittet eis propugnatorem […] Secundum Augustinus 4o de Trinitate capitulo penultimo filius missus est a patre. Sicud ergo pater genuit, filius genitus est. Ita congrue pater misit, filius missus est
Incipit: (fol. 87rb) Oscule me osculo […] Boecius dicit in 3º libro de consolatione philosophie quod mentibus hominum veri boni naturaliter est inserta cupiditas sed ad falsa deuius error inducit
Rubric: In die palmarum
Incipit: (fol. 87vb) Occurrerunt ei honorifice […] Pro impetranda gracia. Occurrerunt. Secundum philosophum primo ethycorum honor semper debet optimis.
Incipit: (fol. 88va) Egredimini in montem […] Secundum beatum Bernardum in sermone hodierno necesse est ut loquimur hodie breuius propter angustiam temporis
Incipit: (fol. 89rb) Homines et iumenta […] Augustinus dicit in Ench. Credamus rerum creatarum celestium uel terrestrium, visibilium uel invisibilium
Incipit: (fol. 90vb) Ligans ad vitem asinam suam Gen 42 Dicit beatus bernharus Triplici morbo laborabat genus humanum
Incipit: (fol. 91vb) Acceperunt ramos palmarum […] Secundum philosophum primo ethycorum honor etc. patet ante in 6o folio in principio sermonis
Incipit: (fol. 92vb) Clamabant osanna […] Nota totum prothemata precedentis sermonis scilicet acceperunt ramos usque obuiam ei et clamabant osanna filio david. Huius honoris memoria
Incipit: (fol. 93vb) Ecce rex tuus venit tibi. Secundum beatum augustinum in libro de vera religione Tota vita christi in terris per hominem quem suscipere dignatus est, disciplina morum fuit, precipue humilitatem suam
Rubric: Sequitur sermones in dedicatione ecclesiae. Sermo primus.
Incipit: (fol. 95rb) Inhabitabo in eis […] Que auctorias secundum apostolum 2 Cor. 6 sumitur ex Ezech. 37 capitulo aliter ex Leuit. 18 capitulo. Secundum sacros doctores in sacra scriptura triplex templum domini reperitur
Incipit: (fol. 96rb) Moyses sanctificauit […] Verba dicti thematis possumus intelligere vniuersaliter et particulariter. Vniuersaliter quidem pro tota ecclesia militanti
Incipit: (fol. 97ra) Ipsa est mulier que preparauit […] Hec verba dixit elieser famulus abhe de ysaac filio eius et rebecca sponsa euisdem filii domini sui. Quia ex promocione et iuuamine dei
Incipit: (fol. 98ra) Noui quod pulchra sis mulier Glosa dicit super verbo illo eiusdem libri Isaac accepit rebeccam vxorem quod coniugia patriarchum significant coniugium christi et ecclesie
Incipit: (fol. 99ra) Abraham fixit tabernaculum suum […] Secundum philosophum 1o Methaphisice Sapientis est ordinare. Unde de sapientissimo ordinacione
Incipit: (fol. 100vb) Lauda deum tuum syon […] Bernardus super cantica sermone xi O si quis haberet oculos apertos. Videre qua cura
Incipit: (fol. 102ra) Templum dei sanctum est […] Gregorius super cantica dicit Licet deus communi modo etc. patet ante 14 folio
Rubric: Sequitur sermones de corpore christi
Rubric: Sermo primus. Etiam in die pasce in penthecosten aliter natiuitatis christi
Incipit: (fol. 104ar) Pane nostrum cottidanum da nobis hodie Philosophus dicit in 2o de anima Nichil alitur quod non communicet vita. Quibus verbis intendit quod illud quod non habet vitam corporalem corporaliter non potest nutriri
Incipit: (fol. 108ra) Epulemur non in frumento veteri […] Secundum philosophum in 8 ethycorum Pessimum optimo contrarium est
Incipit: (fol. 109ra) Rex assuerus fecit grande conuiuium […] Ecclesia canit hodie Sit laus plena sit sonora
Incipit: (fol. 110ra) Qui manducat hunc panem viuet in eternum Ecclesia hodie canit Laudis thema specialis panis viuus et vitalis
Incipit: (fol. 110vb) Melchisedech saceros summi dei optulit panem et vinum Beatus bernardus dicit Felices vos dixerim o sacerdotes si tamen sacerdotaliter viuitis
Incipit: (fol. 111va) Manducauerunt et saturati sunt nimis Nota secundum Philosophum 2o de anima Nichil detrimentum patitur nec augetur phisici nisi alatur
Incipit: (fol. 112vb) Panis cor hominis confirmet Glosa dicit super primo verbo Iohannis 6 Ego sum panis vite Ego sum panis qui pasco donec pascos iungam vite. Pascos enim omnes principiis
Incipit: (fol. 114ra) Vinum letificat cor hominis Galienus dicit O quam benefecit deus quando vinum fecit nasci de vite quod animum letificat
Incipit: (fol. 115rb) Caro mea vere est cibus […] Hylarius dicit in 8 libro de trinitate de veritate sanguinis, patet ante 22 folio
Incipit: (fol. 116va) De comendente exiuit cibus […] Augustinus ut panem angelorum manducaret homo creator angelorum factus est homo. Hinc est quod corpus christi debet sumi per modum manducacionis
Incipit: (fol. 118ra) Dauid erat rufus et pulchrus […] In quibus verbis tria notantur, scilicet congruencia operationum suarum ad nostrarum
Incipit: (fol. 119rb) Confiteantur domine nomine eius et mirabilia eius […] Excitat nos david ad gratiarium accionem subiungens rationem
Rubric: Sermones de apostolis petri et pauli
Incipit: (fol. 121vb) Mulier abscondit exploratores […] Pro inperpetua gratia, unde dicit honorius papa super cantica Cristus per similem dicitur sponsus
Incipit: (fol. 122va) Duo angeli venerunt Zodomam […] Augustinus dicit in libro q(uestionum) noui et veteris testamenti In potestate dantis est quando uel quantum velit misereri. Venit ergo deus
Incipit: (fol. 123va) Relictis omnibus secuti sunt eum Secundum philosophum 3º physicorum Perfectum est cui nihil deest. Primum enim opus
Incipit: (fol. 125arb) Cum sancto sanctus eris Istud propheticum in istis duobus apostolis completum est. Unde paulus qui fuit blasphemus et persecutor
Incipit: (fol. 125va) Lucetis sicud luminaria in mundo Cris(ostomus) dicit super primo verbo Mt 5 Vos estis lux mundi, Sicud doctores propter bonum conuersacionem
Rubric: De sancto Benedicto
Incipit: (fol. 127va) Quicumque hanc regulam secuti fuerint […] Nota secundum boecium in topicis omnis lex fit propter comunem bonum
Incipit: (fol. 128va) Benedictus est […] Secundum philosophum in primo ethycorum Humana beatitudo est operacio secundum virtutem perfectam, quod sic declaratur Boni hominis est bene operari
Incipit: (fol. 130va) Pater noster es tu Boecius dicit in 4o libro de consolatione, Deus ex alta prouidencie specula respicit
Rubric: Sequitur sermones de beato .n. sermo quartus de s. bernardus
Incipit: (fol. 132rb) Esdra scriba ingeniosus […] Secundum aristotelem primo peryar(mena)rium Sunt ea que sunt in voce earum que sunt in anima passionum note
Incipit: (fol. 133vb) Quomodo amplificemus Zorobabel Secundum philosophum 2o ethycorum virtus est habitus qui habentem perficit et opus eius bonum reddit. In hac enim auctoritate tria declaranda
Incipit: (fol. 135ara) Relicto in manu eius pallio […] Verba proposita historialiter intellecta scripta sunt de patriarcha ioseph
Incipit: (fol. 136avb) Jacob seruiuit pro rachel […] Secundum aristotelem in 2o physicorum finis est cuius causa aliqua fiunt, ut sanitas est causa finalis ambulandi
Incipit: (fol. 138ra) Amorem sequentis priori pretulit Historia narrat quod iacob patriarcha duxerat duas sorores quarum prima scilicet lya lippis erat oculis
Incipit: (fol. 139rb) Ad aquato grege osculatus est eam Boecius dicit in 3º de consolatione Deum esse ipsam beatitudinem necesse est confiteri. Ipse enim est
Incipit: (fol. 141ra) Erat vir Gen. 39. Philosophus in libro p(redicame)ntorum ponit virtute esse habitum. Quod idem ostendit in 4o physicorum
Incipit: (fol. 142vb) Letare cum muliere […] Aristoteles in 1o ethycorum dicit quod honor nichil aliud est quam quedam protestacio de excellencia bonitatis alicuius
Incipit: (fol. 143vb) Modo video Joh. 9. Hugo de sancto victore dicit in commento super angelicam ierarchiam Quemadmodum infirmi oculi solem nube tectum libere conspiciunt
Incipit: (fol. 146ava) Sortitus sum animam bonam Beatus Augustinus dicit in 2o de libero arbitrio virtus est bona qualitas mentis etc patet ante 44 folio
Rubric: Sequitur sermones de visitacione. Sermo primus.
Incipit: (fol. 148rb) Exhortamini idem sapite Pro impetranda gratia etc. Secundum Philosophum 9 ethycorum virtuosus et studiosus sunt mensura et regula vnicuique
Incipit: (fol. 149rb) Voluimus venire ad vos […] Beatus Johannes Damascenus dicit in 2o libro Quod voluntarium est actum qui est operatio rationalis
Incipit: (fol. 150ra) Nolite deficere benefacientes Aristoteles dicit in primo ethycorum quod vna yrundo veniens non demonstrat ver
Followed (fol. 151rb) by a passage marked 'illud pertinet ante 59 folio', and (fols. 151rb-152va) by a deleted alphabetical index, only part of A, part of T and V-W surviving because two folios have been glued together to form the present fol. 151. The index is followed (fol. 151vb) by a passage beginning 'Nota secundum beatum Thomam super 2m sententiarum dist. 22'.
Rubric: De visitacione sermones. De monialibus.
Incipit: (fol. 154rb) Non est hic alius nisi domus dei […] Beatus Ieronimus a scolis liberalium artium conuolans ad heremum sic scribit
Incipit: (fol. 156va) Plantauerat dominus deus paradisum […] Secundum boetium 4o de consolatione deus ex alta prouidencie specula, patet ante 46 folio
Incipit: (fol. 158rb) Perfruere vita cum uxore […] Aristoteles dicit in 8o ethycorum Multis esse amicum secundum perfectam amiciciam, que est propter bonum virtutis, non contingit
Incipit: (fol. 159rb) Gaudete in domino Phil. 3º. Philosophus dicit in x ethycorum quod delectabilissima est illa operatio que est secundum sapientiam
Incipit: (fol. 160(a)rb) Religio munda et immaculata […] Tullius dicit in 2o rethorice sue Religio est que cuidam superiori nature quam diuinam vocat[sic] cultum cereimoniamque affert
Incipit: (fol. 161va) Sol illuminas per omnia […] Plato dicit in thymeo, fecit deus rerum conditor lucem clarissimam quam solem vocamus
Incipit: (fol. 162rb) Omnia quecumque dixerunt […] Dicitur 7 q. j Monachorum vita subiectionis habet verbum et disciplinatus
Incipit: (fol. 163vb) Estote prudentes […] Secundum beatus iohannes damascenus libro 2o capitulo 4o Omnis malicia et immunde passiones ex demonibus excogitate sunt
Incipit: (fol. 165ra) Frater qui iuuatur a fratre […] Secundum auctorem libri de causis, omnis virtus vnita plus est infinita quam virtus multiplicata
Incipit: (fol. 166rb) Omnia honeste et secundum ordinem […] Beatus Augustinus in enchiridion dicit deus fecit
Incipit: (fol. 167rb) Descendit in ortum nucum […] Unde beatus bernardus dicit, O si talibus lignis edificetur domus mea quam custodio
Incipit: (fol. 168va) Videte quomodo caute ambuletis Secundum aristotelem in 6 ethycorum Prudentis videtur esse posse bene consiliari circa ipsa bona
Incipit: (fol. 169va) Ambuletis digne […] Beatus dyonisius dicit 4o capitulo de diuinis nominibus quod bonum est etc. patet ante 65 folio
Incipit: (fol. 170rb) De caritate fraternitatis non habuimus […] Secundum philosophum 2o ethycorum virtus est que bonum fecit habentem et opus eius bonum reddit
Incipit: (fol. 171rb) Humiluamur sed non confundimur Secundum ysidorum in libro ethymologiarum Superbus dictus quia super wlt videri quam est
Incipit: (fol. 172vb) Festinauimus videre faciem […] Beatus Augustinus dicit in primo libro de doctrina christiana quod omnes homines eque diligendi sunt
Incipit: (fol. 173va) In disciplina perseuerate Beatus Bernardus in libro de ordine vite et morum instruccione dicit Infelix est qui legem ite et discipline abicit
Incipit: (fol. 175rb) Labor vester non est inanis […] Secundum aristotelem in 2o physicorum finis est cuius causa etc., patet ante 52 folio
Rubric: Sequuntur Sermones de Eleccione priorum
Incipit: (fol. 176vb) Quis erit electus […] Pro impetranda gratia dicamus aue maria. Secundum philosophum in 2o physicorum ars imitatur naturam in quantum potest
Incipit: (fol. 179va) Constitue nobis regem ut iudicet nos Secundum aristotelem libri de causis Omnis virtus unita etc., patet ante 77 folio
Incipit: (fol. 178va) Eligite vobis virum Secundum boetium 4o de consolatione, Prouidencia est ipsa diuina ratio in summo omnium prinicipe constituta
Incipit: (fol. 179vb) Eligite uobis virum Secundum aristotelem in 1o politicorum, homo naturaliter est animal politicum et ciuile
Incipit: (fol. 180vb) Eligite uobis virum Secundum aristotelem xij methace Totus mundus est quasi(?) vnum vnitate ordinis
6.10. (fols. 181v–182r) List of the themata of the preceding sermons, keyed to the contemporary foliation.
6.11. (fols. 182r–193r) Alphabetical index of key words
Added after parts A and B were brought together. Described in the table of contents as 'Extracta de testamento 12 patriarcharum'. On fol. 206v is a genealogical diagram of the patriarchs, preceded by an extract from 'Gwigo'.
(fols. 193r–203r) Testamentum XII patriarcharum
(fols. 203rb–204v, 199r–200v, 205r–206v) ⟨De XII patriarcharum⟩
MS. Hamilton 56 – Part C (fols. 207–338)
7. (fols. 207r–291v) Sermones de sanctis
(fols. 207r–211v) Rubric: Incipit iam sermo de sancta Maria Magdalena
(fols. 211v–216r) Rubric: Sermo de sancto Iacobo
(fols. 216r–220v) Rubric: De eodem sermo
(fols. 220v–225v) Rubric: Sermo de vinculis Petri
(fols. 225v–231v) Rubric: De sermone sancti Laurentio
(fols. 231v–236v) Rubric: Sermo de eodem
(fols. 237r–243r) Rubric: Sermo de sancto Bartolomeo
(fols. 243r–247r) Rubric: De eodem
(fols. 247r–255r) Rubric: De Assumptione
(fols. 255r–261r) Rubric: De conuiuio Domini nostri
(fols. 261r–269v) Rubric: De eodem
(fols. 269v–273r) Rubric: Exemplum seu sermo de dedicatione
(fols. 273r–282v) Rubric: De dedicatione
(fols. 285r–288r) Rubric: Sequitur sermo de sancto Matheo
(fols. 288r–291v) Rubric: Item de sancto Matheo
8. (fols. 291v–324v) De octo beatitudinibus
9. (fol. 325r–338v) ⟨Bernardino da Siena⟩ ⟨Sermo extraordinarius XVI: de mortuis⟩
10. (fol. 338v) Rubric: Sequitur iam sermo de sancta Elizabeth
MS. Hamilton 56 - fragments
Cartulary of the Carthusian convent in Erfurt
(fols. 12v–13r (stub 2)) Incipit: (recto) …ans vom Eckirsberge Techand czu Nuwenburg | eyne gemeyne herberge czu mulhusz odir czu saltza war vns dy vorgenantin koufer odir
(326v–327r (stub 1)) Incipit: (recto) vorbaz an vnsern nutz vnd vromen wiszintlich gewant habin noch rate vnser frunde vnd dez selbin geldez … | czusant worden Era dominorum de Saltza Antiquorum super pensio… Guntheri gotschalci in Isenack
(rear pastedown) Incipit: (left-hand column) …te Kylians tage Nach Cristi geburte dry …hundirt iar In dem tzwei vnd achtzigestem jare |…ntique littere super bonis in Saltza et censibus(?) |… Reynhart ratgebe houbtman Czu Mulhu |…

Form

codex

Support

paper

Physical extent

331 (82 + 117 + 132) + 1 (original paper endleaf), with 20 foliated inserted slips (fols. 68b, 74b, 74c, 77b, 78b, 105 (formerly 104b), 106 (formerly 104c), 107, 125b, 125c, 131b, 135b, 136b, 136c, 145, 146b, 153, 155, 160b, 174); with unfoliated slips between fols. 163 and 164, and fols. 177 and 178; and with unfoliated smaller fragments elsewhere in the volume (e.g. between 167 and 168, 168 and 169, 175 and 176). Fol. 206 is a half-sheet.

Binding

Whittawed skin over boards, 15th century, damaged; sewn on three bands; 4+1 bosses on the back board, lost; strap-and-pin fastening, closing on the front board, lost; contents label on the front board.

Acquisition

Presented to the Bodleian Library by his sons and received in 1857. Former Bodleian shelfmark 'Addit. IV. A. 11' (front pastedown)

Provenance

Two stages of assembly can be identified. In the first, parts A and B were brought together by the scribe of part B, who added additional texts and an index to part A (fols. 69rb-82vb), partly on an additional quire (fols. 71–82). In the second, parts A and B were bound with part C.

Erfurt, Carthusian abbey of St. Salvator: inscription, Pertinet hic liber ad carthus' erfford' (front pastedown); Carthusiensium prope Erfford' est hoc liber, 15th century, fol. 1r; cf. 339v; identifiable as H 110 in the late-fifteenth-century catalogue (Mittelalterliche Bibliothekskataloge Deutschlands..., II, 422).

Friedrich Gottlieb Julius von Bülow: probably identifiable as no. 387 in the 1836 sale catalogue of his library ('AUGUSTJNUS DE ANCONA Super angelicam salutationem. - JOA. ANDRAE Tract. de sacramento altaris. - Sermones varii').

Sir William Hamilton, 1788–1856

View full record in Medieval manuscripts in Oxford libraries

See this item

Requesting

For information on how to request this item, see Medieval manuscripts in Oxford libraries.

Viewing

This item is available to view online:

  • Digital Bodleian (full digital facsimile)

Connections

People associated with this object

  • Heinrich, von Friemar, senior, approximately 1245-1340

  • Bernardino, da Siena, Saint, 1380-1444

  • Servasanctus, de Faenza, -approximately 1300

  • Bülow, Friedrich Gottlieb Julius von, 1760-?1831

  • Hamilton, William, Sir, 1788-1856

  • Giovanni d'Andrea, approximately 1270-1348

  • Bonaventure, Saint, Cardinal, approximately 1217-1274

  • Augustinus, de Ancona, 1243-1328

View full record

See this itemFind out how to request this item

View online
Bodleian Libraries, University of Oxford

On this page

  • Overview
  • Description from Medieval manuscripts in Oxford libraries
  • See this item
  • Connections
  • Accessibility
  • Privacy policy
  • Cookies
  • Terms of use
  • Contact

© Bodleian Libraries, University of Oxford 2025

  • Mellon Foundation
  • Bodleian Libraries, Univertiy of Oxford
We use cookies to help give you the best experience on our website. By continuing without changing your cookie settings, we assume you agree to this. Please read our cookie policy to find out more. Cookie Policy