Bodleian Library
Univertiy of Oxford Manuscripts and Archives at Oxford University
  • Home
  • About
  • Help

Help with advanced searching

Nikolaus von Jauer, Johann Herolt, Lumen animae, sermons, exempla; Germany, 15th century, middle

MS. Hamilton 30

Bodleian Libraries, University of Oxford

Details

This item is described in 1 online catalogue.?

For the main catalogue entry, see: Medieval manuscripts in Oxford libraries

Description

From Medieval manuscripts in Oxford libraries

This is an extract only. For more information, see the catalogue record in Medieval manuscripts in Oxford libraries.

Medieval manuscripts in Oxford libraries contains descriptions of all known Western medieval manuscripts held in the Bodleian Libraries, and of medieval manuscripts in selected Oxford colleges. Learn more.

Title

Nikolaus von Jauer, Johann Herolt, Lumen animae, sermons, exempla; Germany, 15th century, middle

Shelfmark

MS. Hamilton 30

Associated place

Leipzig

Place of origin

German (partly at Gera ) (?)

Date

15th century, third quarter (partly 1460 and mostly before 1465)

Language

Latin

Contents

Upper pastedown: ex dono note (see provenance) and 15th-century table of contents.
1. (fols. 1ra–23vb) ⟨Nikolaus Magni von Jauer⟩ ⟨Tractatus de superstitionibus⟩
2. (fols. 25ra–213vb) ⟨Johann Herolt⟩ ⟨De eruditione Christi fidelium seu de doctrina christiana⟩
2.1. (fol. 25ra–75ra) ⟨Dist. 1–10 de decem praeceptis⟩
(fols. 75ra–76ra) Alphabetical index, Adoracio-Ymagines, followed by an index of sermons.
(fol. 76va–83vb) Incipit: Incipiunt inhibiciones sacramenti uel separaciones hominum a sacramentis que separacio dicitur excommunicacio. Est ergo excommunicacio licita […] Omnibus hereticis. Omnibus enim qui incidunt in heresim iam deputatam sunt excomunicati
(fols. 85ra–151v) ⟨Dist. 12–19, de septem peccatis mortalibus⟩
(fols. 151v–160ra) ⟨Dist. 20, de sex operibus misericordiae⟩
(fols. 160ra–170vb) ⟨Dist. 21–22⟩
(fol. 171ra–190rb) ⟨Dist. 23–29⟩
(fol. 191va–194vb) ⟨Dist. 30⟩
(fols. 195ra–199va) ⟨Dist. 11⟩
(fol. 199vb–205vb) Incipit: Abstinencia in cibo et potum est prolongatio vite
(fols. 205vb–213vb) Rubric: Secuntur collecta dominicalia et applicabilia de predicto libello […]
3. (fol. 214ra–382rb) Lumen animae 'B'
4. (fols. 383ra–508vb) Sermons
4.1. (fols. 383ra–434rb) Sermons on the Virgin Mary
Rubric: De annuciacione
(fol. 384va) Rubric: De visitacione
(fol. 388rb) Incipit: Dabit ipse dominus vobis signum […] In verbis istis misterium incarnacionis hodie factum describitur
(fol. 390ra) Rubric: De annunciacione virginis gloriose
(fol. 390vb) Incipit: Maria optimam partem elegit […] Illud verbum nulli proprie convenit nisi virgini marie
(fol. 392ra) Incipit: Visitasti terram et inebriasti eam […] In psalmo verba proposita convenienter possunt intelligi de cena(?) [sic for terra] benedicta vteri virginalis
(fol. 396ra) Incipit: Cum inducerent puerum […] In hys verbis duo describuntur. Primum est marie et Yoseph commendacio
(fol. 398ra) Rubric: De purificacione virginis gloriose
(fol. 399va) Incipit: Exsurgens autem maria Morale siquidem(?) .. .. Seda [sic for Beda] accepto u(irginis) consensu mox celestia petit angelus quam ascendentem de ascendens aliquid caritatis contingit precipue inter mulieres coniugatas
(fol. 401vb) Rubric: De eodem
(fol. 403ra) Rubric: De eodem
(fol. 404ra) Rubric: De eodem
(fol. 405rb) Rubric: De eodem
(fol. 406rb) Incipit: Ecce enim ut facta est vox […] Gaudet in enim in presencia sponsi
(fol. 407rb) Incipit: Sanctificavit tabernaculum suum […] Preciosis reliquiis solet deputari tabernaculum aureum et argenteum
(fol. 408rb) Rubric: De concepcione
(fol. 410vb) Rubric: Concepcionis
(fol. 412rb) Rubric: De natiuitate virginis
(fol. 415rb) Incipit: Flores apparuerunt in terra […] Vnde sciendum quod deus olim fecit crescere de terra duos flores ita(?) formosos
(fol. 416rb) Rubric: De eodem
(fol. 417rb) Rubric: De eodem
(fol. 418va) Rubric: De uisitacione \De concepcione/
(fol. 419vb) Rubric: De assumpcione
(fol. 421va) Rubric: De assumpcione
(fol. 424rb) Rubric: De eodem sermo 3us
(fol. 426vb) Incipit: Beata me dicent omnes generaciones […] Dignum est qui a deo recipit beneficium
(fols. 429ra–431va) Incipit: Qve est ista que progreditur quasi aurora consurgens […] Verba ista exponi possunt de beata virgine et scribitur hoc beata virgo quadrupliciter
(fol. 431vb) Incipit: ⟨S⟩apientia edificauit sibi domum Si tamen propheta iubet dominum laudare in sanctis quanto igitur laudandus est in sanctissima genitrice eius
(fol. 433va–434rb) Rubric: Exemplum bonum huius festivitatis
4.2. (fols. 436ra–469vb) Sermones de tempore et de sanctis, Easter to Pentecost
(fol. 436ra–439rb) Johann Herolt Sermones discipuli de tempore L-LI (sermones I-II de pascha)
(fol. 440ra) Rubric: Sermo in die pasche […]
(fol. 440vb) Incipit: Qvedam person ex obediencia coacta rogauit dominum ut sibi reuelactur[sic] gaudium dilectissime matris
(fol. 441ra) Rubric: Sequitur sermo de sancto marco ewangelista
(fol. 442va) Rubric: De letaniis
(fol. 443ra) Rubric: De sancto Philippi[sic] et Ia(cobo)
(fol. 444va) Incipit: Laventur pedes vestri […] Verba ista dixit Abraham ad tres viros quos vidit
(fol. 446va) Rubric: De sancto Iohanne apostolo et ewangelista
(fol. 447vb) Rubric: Sermo bonus in corpore christi
(fol. 449va) Rubric: De eodem sermo
(fol. 450va) Incipit: Psallite deus qui ascendit […] Hodie agitur festum quo Christus qui propter nos in mundum
(fol. 452ra) Rubric: Sermo secundus de eodem
(fol. 453va) Rubric: Sermo bonus de spiritu sancto
(fol. 456ra) Rubric: De eodem. Sermo 2us in die eodem
(fol. 457va) Incipit: ⟨P⟩araclitus spiritus sanctus […] In verbis premissis circa missionem spiritus sanctus tria tanguntur. Primo spiritus sanctus qui mittitur dignitas
(fol. 458va) Incipit: Sic deus dilexit mundum […] Wlgariter dicitur recipere unam amphoram
(fol. 459va) Rubric: Feria 3a penth.
(fol. 460va) Incipit: ⟨S⟩vper seruuos[sic] meos et ancillas […] In verbis premissis circa missionem spiritus sancti iiijor describimur[sic]. Primum est recipiencium ijdoneitas
(fols. 462ra–469vb) Johann Herolt Sermones Discipuli de tempore LXXII-LXXV (Pentecost)
4.3. (fols. 471ra–483rb) Sermones in dedicatione ecclesiae
(fol. 471ra) Incipit: Dixit qui sedebat […] Hoc[sic] verba karissimi in libro apock. sunt scripta xxijo et hodie in missa huius solempnitatis lecta
(fol. 472ra) Incipit: ⟨D⟩omus mea domus orationis […] Hec verba bene conveniunt huic festivitati quam hodie celebramus. Nota dominus noster Iesus
(fol. 472vb) Incipit: ⟨T⟩erribilis est locus iste […] Istud verbum decantatur in officio misse dedicacionis ecclesie
(fol. 473vb) Incipit: ⟨T⟩emplum hoc sanctum ingredientes rex pie […] Hec sunt verba matutinarum. Circa que est notandum quod unusquisque homo libenter debet ire ad ecclesiam propter quinque
(fol. 474vb) Incipit: ⟨D⟩ixit qui sedebat in throno […] Nota invenimus thronum saphirium thronum rubeum Thronum eburneum
(fol. 475va) Incipit: ⟨P⟩latea ciuitatis aurum mundum […] In festo consecracionis ecclesie legitur de ciuitate sancta Ierusalem
(fol. 476vb) Incipit: ⟨V⟩idi ciuitatem sanctam […] Per illam ciuitatem quam dominus iohanni demonstravit(?) signatur ciuitas superna
(fol. 477vb) Incipit: ⟨S⟩anctificaui domum istam […] Legitur in libro Regum Quando(?) salomon edificavit templum ierusalem
(fol. 478vb) Incipit: ⟨I⟩n domo tua oportet me manere In solempnitate dedicacionis vbi plures conveniunt legitur
(fol. 479vb) Incipit: ⟨V⟩ere dominus est in loco isto […] Legitur in Genesi quod Iacob patriarcha pergebat bersabee in aram
(fol. 480va) Incipit: ⟨E⟩t querebat uidere iesum […] Historia patet Zacheus interpretatur iustificatus quia iustus non erat. Ideo uidere dominum non potuit
(fol. 481ra) Incipit: ⟨R⟩efulsit sol […] In hijs verbis tria sunt notanda. Primo quid sit sol, 2o quid clipei
(fol. 481vb) Incipit: ⟨V⟩as eleccionis […] Hec verba reperiantur in actus apostolorum xijo et dixit ea dominus ad ananiam dum apostolum paulum
(fol. 482vb) Incipit: Cris(ostomus) Per ipsos Christum induimus. Per ipsos dei filio coniungimur
4.4. (fols. 483va–486va) Incipit: Gloria et honore coronasti […] Primo rethorice philosophie[sic] Laus est sermo elucidans magnitudinem uirtutis. Nulli ergo ecclesiastici(?) nec in celo nec infra data est tanta magnitudo uirtutis sicut sacerdoti
Sermones de animabus
(fol. 487ra–b) Rubric: Sermo de animabus post primam missam sacerdotis
(fol. 488ra–491va) Rubric: Sermo de animabus post dedicacionem uel alias applicabilis
(fol. 491va–496rb) ⟨Georgius de Horto Christi⟩ ⟨Sermo de novissimis⟩
(fol. 497ra) Incipit: ⟨L⟩etanie in anno bis fiunt scilicet in festo beati marci que dicitur letania maior et tribus diebus ante ascensionem
(fol. 498rb) Incipit: ⟨A⟩scensio domini xlo die a resurreccione domini facta est. Quam circa ascensionem septem sunt per ordinem consideranda. Primo unde ascendit
(fol. 501ra) Rubric: De sancto spiritu
(fols. 504ra–506rb) Jacobus de Voragine Legenda aurea
Sermones in dedicatione ecclesiae
(fol. 507va–vb) Rubric: Dedicacionis die sermo
(fol. 508ra–vb) Incipit: Laudete cum gaudentibus […] Filioli mei hodie sancta mater ecclesia peregit festum sue dedicacionis in quo predixit filiis suis magnum gaudium et leticiam
5. (fols. 509ra–562ra) Exempla
Incipit: (fol. 509ra) Rursum christum crucifigit qui ad peccata redeat Vnde legitur in tempore sancti francisci cum diuina pietate? prima ordinis minorum iaceret fundamenta Quidam de fratribus redire ad seculum temptabatur
Incipit: (fol. 509ra) Quilibet homo debet deo confidere et se in sacro tempore ad deum conuertere […] vnde exemplum in Vitis patrum libro 3 c. 6. Frater quidam inpugnabatur
Rubric: (fol. 509va) Exemplum de tempore
Incipit: (fol. 561rb) Exemplum narrat beda de gestis angelorum[sic] libro 2o ad quodam viro nobili nomine fursco qui exitus a corpore
Rubric: (fol. 561va) Contra diuites
Rubric: (fol. 561vb) Contra iracundos
6. (fols. 563ra–564rb) ⟨Sermones in festo Corporis Christi (?)⟩
Incipit: Accipite et ma⟨n⟩ducate […] Pueri karissimi christus dei filius uolens de miseria huius mundi in quo infinita mala sustinuit
Incipit: (fol. 563vb) Ego sum panis viuus […] Hec uerba dicit saluator noster hodie ad nos uolens nos participes fieri corporis et sangwinis sui

Form

codex

Support

paper

Physical extent

581folios

Hands

Several hands, one of which is Jodocus Cristen.

Decoration

Coloured initials.

Rubrics.

Binding

Blind-stamped leather over boards, contemporary, with contemporary contents-label. Bosses and clasps lost. The stamps seem to be eDB s031734 (Christusmonogramm) and eDB s0158831 (Wellenranke) associated with the Schriftstempel-Meister (w000846) workshop (Leipzig).

Acquisition

Presented to the Bodleian Library by his sons and received in 1857.

Provenance

Jodocus Cristen, partly written by him (fol. 382rb) and given by him in 1465 to the Erfurt Carthusians (inscription, upper pastedown): Iste liber pertinet ad domum saluatoris ordinis carthusiens’ prope erfordiam Quem ego jodocus cristen eidem ob amorem eiusdem Saluatoris & animarum salutem anno Domini 1465 nouiciatus mei die uero sancte katerine in presencia venerabilis patris domini hermanni prioris eiusdem domus & patris jacobi per testamentum tradidi. eo tamen modo ut cedat ad vitam vnius de filijs fratrum si gracia Dei cooperante ydoneus efficiatur ad seminandum Verbum Dei

Erfurt, Charterhouse: pressmark N. 53 J. 18 ; catalogue, J. 18.

Not identifiable in the 1836 catalogue of the Bülow sale.

Sir William Hamilton, 1788–1856

View full record in Medieval manuscripts in Oxford libraries

See this item

Requesting

For information on how to request this item, see Medieval manuscripts in Oxford libraries.

Viewing

This item is available to view online:

  • Digital Bodleian (full digital facsimile)

Connections

People associated with this object

  • Nikolaus, von Jauer, 1355-1435

  • Jacobus, de Voragine, approximately 1229-1298

  • Hamilton, William, Sir, 1788-1856

  • Herolt, Johann, OP (d. 1468)

  • Heinrich, von Friemar, senior, approximately 1245-1340

  • Johannes, Contractus, ca. 1373

  • Dietrich de Arnevelde, fl. c. 1400 (?)

  • Georg von Christgarten, fl. late 14th-early 15th century

  • Jodocus Cristen, fl. c. 1460-1465

View full record

See this itemFind out how to request this item

View online
Bodleian Libraries, University of Oxford

On this page

  • Overview
  • Description from Medieval manuscripts in Oxford libraries
  • See this item
  • Connections
  • Accessibility
  • Privacy policy
  • Cookies
  • Terms of use
  • Contact

© Bodleian Libraries, University of Oxford 2025

  • Mellon Foundation
  • Bodleian Libraries, Univertiy of Oxford
We use cookies to help give you the best experience on our website. By continuing without changing your cookie settings, we assume you agree to this. Please read our cookie policy to find out more. Cookie Policy