Bodleian Library
Univertiy of Oxford Manuscripts and Archives at Oxford University
  • Home
  • About
  • Help

Help with advanced searching

Collection, made by Nicodemo Tranchedini, of tracts, letters and poems; seven originally separate sections. Italian, c. 1465–70.

MS. Lat. misc. e. 81

Bodleian Libraries, University of Oxford

Details

This item is described in 1 online catalogue.?

For the main catalogue entry, see: Medieval manuscripts in Oxford libraries

Description

From Medieval manuscripts in Oxford libraries

This is an extract only. For more information, see the catalogue record in Medieval manuscripts in Oxford libraries.

Medieval manuscripts in Oxford libraries contains descriptions of all known Western medieval manuscripts held in the Bodleian Libraries, and of medieval manuscripts in selected Oxford colleges. Learn more.

Title

Collection, made by Nicodemo Tranchedini, of tracts, letters and poems; seven originally separate sections. Italian, c. 1465–70.

Shelfmark

MS. Lat. misc. e. 81

Place of origin

Italian

Date

c. 1465–1470 (?)

Language

Latin

Contents

MS. Lat. misc. e. 81 – Part 1
(fol.1–19v) Franciscus Philelphus Letter to Pope Paul II, Sept. 1462
(fol.20) Franciscus Philelphus Rubric: Eulogium in Pium Secundum ecclesiae romanae pontificem
MS. Lat. misc. e. 81 – Part 2
(fol.22) Pius II Or. 45 (Ep. 397) 'Cum bellum hodie'
MS. Lat. misc. e. 81 – Part 3
(fol.38) Pius II Letter to Mehmed II
MS. Lat. misc. e. 81 – Part 4
Antonius Pellotus Poems
(fol.64) Incipit: ⟨V⟩irgilius capta patria sibi rure domoque
Incipit: ⟨Q⟩uantum coniugio felix Nicodeme domoque
Incipit: ⟨Q⟩uantum cyrreus letatur apolline collis
Incipit: ⟨N⟩on minus hospitibus patet hec uenerablis edes
Incipit: ⟨H⟩ac tibi lege meos liceat reprendere uersus
(fol.64v) Incipit: ⟨S⟩epe tuos repetens mecum uir maxime mores
Incipit: ⟨Q⟩ue nuper digitis ceciderunt carmina nostris
Incipit: ⟨Q⟩ueritis unde mouus fulgenti splendor ab ethra
(fol.65v) Incipit: ⟨T⟩er mihi corue uolans auguria fausta timenti
(fol.66) Incipit: ⟨Q⟩uo ferar extremi consumptus tabe doloris
(fol.69) Incipit: ⟨P⟩ace erat Augustus templis Numa lege Lycurgus
(fol.69v) Incipit: ⟨M⟩usarum decus egregium et noua gloria cyrre
Incipit: ⟨D⟩ulce tuum cupidus legi tetrasticon ad me
Incipit: ⟨F⟩orte Reparate Nicodemus ab dibus ibat
(fol.70) Incipit: ⟨U⟩ltimum uenit Nicodeme tempus
(fol.70v) Incipit: ⟨Q⟩uos habitare diu cupii saluete penates
Incipit: ⟨D⟩um mea seretur syrtes uitare malignas
(fol.71) Incipit: ⟨M⟩axime palladie cultor Francisce cohortis
(fol.71v) Incipit: Ut timet ora lupi pecus una relicta per agros
Incipit: Sfortigene Nicodeme ducis petis ora beatus
Incipit: Mustellis crocale blandior omnibus
Incipit: ⟨Q⟩uinque ego seruatus parmensis caseus annos
(fol.72) Incipit: ⟨Q⟩ui sine te inuitus uitales concipit auras
(fol.74v) Incipit: Si colis illius flicia numina supplex
(fol.75) Incipit: ⟨G⟩ratus eram quondam cybeli cybeleius atis
(fol.76) Incipit: ⟨V⟩iderat arquitenens arcum pharetramque uolucris
(fol.76v) Incipit: ⟨H⟩as ne uides caueis tectas Nicodeme uolucres
Incipit: ⟨S⟩i quisquam est cui me fatear debere Ficine
Incipit: ⟨H⟩unc sibi seruat Hymen lectum: temerare caueto
(fol.78) Incipit: ⟨F⟩rondibus unde nouis uario discrimine uocum
(fol.80) Incipit: ⟨I⟩lle uetus quondam Mecenas splendor equestris
Incipit: ⟨M⟩e mea rimosum Daris [?] iracunda uocauit
(fol.80v) Incipit: ⟨I⟩te procul muse si nil mihi carmina prosunt
Incipit: ⟨A⟩spice quisquis ades niue miracula dextr
Incipit: Si duo prima magis gentile carmina constant
Incipit: ⟨ M(?) ⟩arule quem παντων charis alma φιλοτερον ὑιον
(bottom of fol.81v) Incipit: ⟨R⟩ubescant quamuis circum tua tempora cani
(fol.82) Incipit: ⟨C⟩lam loqueris multis pellotum quod facis hecte
MS. Lat. misc. e. 81 – Part 5
(fol. 85) Antonio Geraldini Poems
Incipit: Ipse grandaeuum Cytherea proles
(fol.86) Rubric: Ad diuam Virginem Mariam quae Florentiae Nuntiata nuncupatur
(fol.87v) Rubric: Ad diuam Virginem Mariam quae Florentiae nuntiata cognominatur
(fol.88v) Rubric: Ad Marsilium Florentinum philosophum platonicum clarissimum
(fol.89) Rubric: Ad Ginum Coponem (sic) ciuem Florentinum de se B. M.
(fol.90) Rubric: Ad Antonium Posbonellum virum ingenui studii peritissimum
(fol.91) Rubric: Ad Antonium Posbonellum insubrem virum ingenuum
(fol.91v) Rubric: Ad Eundem Antonium
Rubric: Ad Gentilem Urbinatem uirum ingenuum epigrammatumque scriptorem
(fol.92) Rubric: Ad Bartholomaeum Scalam rei publicae Florentinae scribam peritissimum
(fol.93) Rubric: Ad Magnificum Petrum Medicem Florentinum optimatem de re P.B.M
(fol.94) Rubric: Magnifico uiro Petro Medici Florentino optimati de Patria B.M.
(fol.95) Rubric: Magnifico uiro Laurentio Medici Florentino primati
MS. Lat. misc. e. 81 – Part 6
(fol.97) Inscriptions
Rubric: Epigramma apud Aquileiam Antiquissimam Italie
Rubric: Epigramma apud Beneventum in quodam arcu triumphali pulchritudinis admirande ubi dicitur porta aurea
Rubric: In eadem urbe in basi unius domus
Rubric: Epigramma ad ęneam [Alexandri] statuam inspicientem celum et quantulumque[sic] solo incumbentem ex phida fabrissculptore[sic] perinclyto
(fol.97v) Rubric: In quodam Virgilio antiquissimo Octauio Caesari
Rubric: Ouidius
(fol.98–98v) Collection of epitaphs on Virgil
(fol.98v–99) Rubric: Item de titulo Virgilii quatuor uersibus
(fol.99v) Note on Cicero
(fol.100) Inscription
Ausonius Epigr. III (X)
(fol.103) Rubric: Pro Diua Hyppolita filia Francisci Sforci Pompeius Bononiensis
(fol.104v) Rubric: Ad Diuam Lucretiam Alfonsi Regis Amicam Pompeius Bononiensis
(fol.107) Rubric: Epitaphium Iacobi Picenini
Rubric: Divo Ferdinando Regi Pompeius Bononiensis de eius laudibus
(fol.111) Rubric: Pro Porcellio nummis exhausto
(fol.111v) Rubric: De pontifice Calisto et Pio et Paulo
Rubric: De po⟨n⟩tificum temporibus
Rubric: De puella picta
Rubric: Quid placeat plus an Roma an Parthenope
Rubric: Ad Iulium: Pom.
(fol.112) Pompeius Bononiensis Letter
(fol.113) Rubric: Idem Pompeius pro quadam puella in puero acensa
(fol.114v) Rubric: Contra Succam
Rubric: Pro Aenea
(fol.115) Rubric: Ad laudem Pauli pont. max. Pompeius Bononiensis
(fol.116v) Rubric: De Amore Primo
(fol.117v) Rubric: Addere materia conueniente modis
(fol.118) Rubric: Libros quos Rome habeo
MS. Lat. misc. e. 81 – Part 7
Gentile Becchi Poems
(fol.120) Rubric: Cur hoc Volumine
Rubric: Quod Amor amantem amare compulerit
Rubric: Quod iussu Cosmi Villicus duobus trabem bobus traxit quam uix quattuor ante mouerat
Rubric: Sub statua Iudith Leofernem interimentis sub pedibusque bracchia quedam prementis
(fol.120v) Rubric: Dimittens Laurentium meum quem ab adolescentia institueram
Rubric: In Aquilinum qui moderna non quia mala sed quia non antiqua improbabat
Rubric: De quadrireme quam Pio pontifici Florentini dederunt ad cuius fabricam videram per arnum materiam sine ductore labi illique fabrum quattuor pro tribus aptare remos
(fol.121) Rubric: Nomen quadriremis Victoria alludens ad patris Siluii matrisque Victorie nomina
Rubric: In scriptum signo pacis quod Anuntiare[sic] rex Francie dederat ex voto
(fol.121v) Rubric: Quod casus tabule quam crus fregisse Ia. Picinino dicebant illum claudum ad patrem Nicolaum claudum demiserit
Rubric: Dum referretur Habrahe sacrificium in quo Isahac personam puer agebat quem Antonius pedico deperibat
Rubric: Dum mihi in munus aureum Vopisco togam ille multis ego paucis gratias egeram
(fol.122) Rubric: In promotione Caroli de Medicis ad ecclesiam pratensem
Rubric: In Laurenti portu ad arni hostia
Rubric: Cur non ederet de anima Landinus ad Ficianum[sic] excusatio
Rubric: Post titulum sepulti
(fol.122v) Rubric: Ad Petrum Alamannum qui non exscribenda sed scripta epigrammata petebat
Rubric: Quot voluptates Ro. Martellus dicebat se in Florentino templo captare
Rubric: Mittens candelam benedictam Iuliano post dimissionem Leurentii
(fol.123) Rubric: Excusatio de his que dabantur vicio Pio pon[tifici (?)]
Rubric: Laus Cosmi ex invectiva Philelphi
(fol.123v) Rubric: Cum primum coram Galeatio postea Ipolite et Sfortia fratre Florentini leones nihil uenationis edidissent excusatio
Rubric: Ad Reverendissimum Cardinalem Papiensem de his libellis in laudem Campani
Rubric: Cur potius Papia alii Papiensis
(fol.124) Rubric: Laus Peregrini Allii ex nominibus in quosdam suos uersus ad Cos.
Rubric: Ad Franciam canonicatum querentem
Rubric: Epithaphium Siciliani equi in littore Pisano sepulti quem dono Laurens erat habiturus
(fol.124v) Rubric: In ortis Cosmianis sub statua cuiusdam gerentis capite poma cum obducta circum pudibunda veste
Rubric: Cauendum ne quid amplius petam
Rubric: E Platone de stella suo dum viueret
Rubric: Mortuo
(fol.125) Rubric: Ut benefitium quod cum cura uacabat consequerer
Rubric: Ad Nicodemum Tranchedinum
(fol.125v) Rubric: Mittens Varonem[sic] de origine lingue latine ad Peregrinum Alludens ad nomina [i.e. to Pellegrino Allio]
Rubric: Pro Epythaphio Cosmi
Rubric: Ex aditu Lucretie ad balnea aque lex
(fol.126) Rubric: Dum edificaret Carolus exceperat domi Hieronymum laborantem morbo calculorum quos ille marmora appellabat
Rubric: Sub statua Dauid ceso Gulia in arca Cosmiana ad animandos pro patria ciues
Rubric: De seditione Florentina quae in nuptias Jo. Tornaboni affinis Petri de Medicis sumpta filia Luce Pithii qui diuerse factionis princeps extiterat finiit
Rubric: Mittens imaginem Cosmianam in sulphure excusatio materie
(fol.126v) Rubric: Ad limen Laurentis templi
Rubric: Mittens vitulam in festo die sancte Cecilię cuius plebem in ciuili victoria fueram consecutus. Ediderat autem iisdem ferme diebus Vitellus quidam versus de gemma arbore pro Cosmo secundam pro Petro fingens ad P. Med.
(fol.127) Rubric: Obierat Iohanni de Medicis filius Cosmus nomine. Obiit et Petro Francisco alius eiusdem nominis. Monendum censui ne amplius illi parem aliquem facerent quem etiam nomine solum esse fata uoluissent
Rubric: Ad Anuntiatam dum mercatores quorum insigne aquila aurea est ad illius curam sumendam accederent
(fol.127v) Rubric: Ad Cosmianum sacellum in cuius prima parto Magi in secunda angeli canentes in tertia Maria partum adorans ut corde uerbo et opere adeuntes sacrificarent pingebatur
Rubric: Ad marmorariam tabernam dum Carolus Aretinus sculperetur
(fol.128) Rubric: Mortuo Cosmo ostendit ciuitas quid illi obierit. Docoxere enim plures quod cum uerius uiri laudem exprimeret quam statua quam decreuerant hoc ad Io. et B. dysticon
Rubric: Ad hostium[sic] librarię taberne Vespatiani
(fol.128v) Rubric: Cum aliquem ex Florentinis Pontifex peteret cum quo tractaret de pace missus est Otho Nicolinus cui alterum deerat brachium
Rubric: Cur tam crebre decoctiones fierent
Rubric: Cum sine militaribus signis in Florentinos Colio arma mouisset tuereturque se menibus Fauentinis de peste quae exercitum inuaserat
(fol.129) Rubric: Discedens Florentia Roman[sic] Carolus de Borboni qui in conuiuio pomum aureum Lucretie indignanti Marie dixit se loco illius cor relinquere
Rubric: Ad L. unde illi uxor ducenda
Rubric: Sub imagine Danthis
(fol.129v) Rubric: Hieronymus Ranucius medicus bononiensis sepius mihi per iocum illud Platinensis retulerat. Coram dicere pontifice. Accessit non multo post orator sue patrie quae cum esset suspecta pont⟨ifici⟩ monui ne in omnibus Platinam uellet referre qui male orando passus fuerat carceres Adriane arcis
Rubric: Dum ponuntur porte Laurentis templi ex aere nuper in etruria invento
Rubric: Sub imagine Giannotii aurati et laureati
(fol.130) Rubric: De sepulchro Laurentii de Medicis quod esset in Laurenti templo et utrinque patens
Rubric: In aulum
Rubric: Sub imagine diui Laurentii
Rubric: Victo Hercule Estense dum sub Colione militaret
Rubric: Franciscus Norus Antonio patri sepulchrum posuerat ac super statuam gestantem capite aquam benedictam hocque Epythaphium manibus tenentem
(fol.130v) Rubric: Prope Saluianum templum rem agenti cum uxore uillico in scrobe quam fodiebat ita egesta tellus superruit ut pene abruti sint
Rubric: Sub uersibus Platinensis quos in laudem Reverendissimi domini Papiensis ineptius ediderat quam soleret alludens simul ad id quod cum nescisset prius coram pontifice fingere fuerat missus in carcerem
Rubric: Cur Florentinorum arma in nuptias desierint
(fol.131) Rubric: Quod iussum dystichon de chyrotecis amissis amiseram
Rubric: Epythaphium Marci hystrionis Pisani
Rubric: Pro Papiensi ad Campanum
Rubric: Excusatio quod in quodam ad Reverendissimum d. Papiensem uersu “ras” syllabam producendam breuem posueram
(fol.131v) Rubric: Ad hoc ipsum Volumen in Anticatonis formam

Form

codex

Support

Paper. Watermarks: cardinal's hat cf. Briquet 3369; flower cf. Briquet 6597; tower cf. Briquet 15911; star in circle cf. Briquet 6068.

Physical extent

1 + 132 leaves

Hands

seven originally separate sections each by a different scribe

Decoration

Spaces left for a rubricator.

Binding

Contemporary Italian binding of brown morocco tooled with rope pattern and other designs and with inlet roundels, much repaired. Remains of four leather ties.

Acquisition

Bought from E. P. Goldschmidt, cat. 19, no. 229, 1929.

Provenance

On fol.1 are the initials N.TR. in red, on either side of a green laurel wreath containing a shield bearing a double-headed black eagle: these are the arms of Nicodemo Tranchedini of Pontremoli (1411–1481), who for long periods represented the Dukes of Milan as an ambassador, especially in Florence and Rome. For a summary of his career see E. Lazzeroni ‘Il Viaggio di Federico III in Italia’ in R. Dep. Stor. Pat. per la Lombardia, Atti e Memorie del Primo Congresso Storico Lombardo, Milan, 1937, p.327 n.174. He was a close friend of Cosimo de' Medici, was granted Florentine citizenship in 1449 and had a villa at Montughi outside Florence. Several MSS. he once owned bear his arms and initials done in the same style as in our MS.: eg. MSS. Florence Riccard. 541, 827, 834 (Nicodemo's letter book), 873, 1205; Bibl. Nazionale II.X.31, which is a humanistic miscellany in several hands including poems dedicated to Nicodemo; Milan Brera A.H.XII.16.

‘Al molto magnifico et R. sig. mio osservandissimo Il sig. Crispolto Bruschi. Todi’ (fol.132 (flyleaf)): this appears to be in the same hand as the additions on fol.101 and possibly fol.21v and 119. There is a similar note on the first flyleaf, and on fol.119 is written ‘1608 Chrispoltus’ in the same hand as the addition on fol.63v.

View full record in Medieval manuscripts in Oxford libraries

See this item

Requesting

For information on how to request this item, see Medieval manuscripts in Oxford libraries.

Connections

People associated with this object

  • Geraldini, Antonio, 1449?-1489

  • Filelfo, Francesco, 1398-1481

  • Tranchedini, Nicodemo, 1413-1481

  • Ausonius, Decimus Magnus

  • Pompeius of Bologna, 15th cent.

  • Mehmed, II, Sultan of the Turks, 1432-1481

  • Pelotus, Antonius, c. 15th cent.

  • Pius, II, Pope, 1405-1464

  • Becchi, Gentile, -1497

  • Bruschi, Crispolto, fl. 1608

View full record

See this itemFind out how to request this item

Not available online

Bodleian Libraries, University of Oxford

On this page

  • Overview
  • Description from Medieval manuscripts in Oxford libraries
  • See this item
  • Connections
  • Accessibility
  • Privacy policy
  • Cookies
  • Terms of use
  • Contact

© Bodleian Libraries, University of Oxford 2025

  • Mellon Foundation
  • Bodleian Libraries, Univertiy of Oxford
We use cookies to help give you the best experience on our website. By continuing without changing your cookie settings, we assume you agree to this. Please read our cookie policy to find out more. Cookie Policy